25. januar 2012. KULTURA – Predstavnike gradskog rukovodstva,publiku,kao i sve predstavnike kulture u našem gradu ovoga puta okupila je Narodna biblioteka.
Reč Dragana Mrdakovića na otvaranju:
“Dame i gospodo, poštovani prijatelji,
Delo Svetoga Save jeste krštenica srpskog naroda, svedočanstvo o njegovom punoletstvu, njegova tapija na srpsku zemlju, dokaz istoriji da je izborio svoje mesto na karti Evrope pre više od osam vekova.
Sveti Sava je putovao po narodu. Učio je ljude da oru i kopaju, da lože vatru, da na kućama otvaraju prozore da iz njih u vrećama ne bi iznosili mrak… Dozivao je za žedne vodu i ostavljao za sobom izvore, terao od stada vukove… Pomagao nam da razlikujemo dobro i zlo.
Sveti Sava je došao po ledu i božanski čistom snegu pod krov njegove velike tople kuće – škole.
Sveti Sava je udario temelje srpskoj pisanoj književnosti.
Zapravo, Sv. Sava je začetnik nove epohe u istoriji naše književnosti, pre svega stavljajući u prvi plan stvaralaštva tematsku originalnost orjentisanu lokalnim srpskim sadržajima.
Prva dela tiču se crkveno-pravnog konteksta problematike manastirske askeze i organizacije monaškog života u isposništvu, sa elementima književnog dela. To su Karejski, Hilandarski i Studenički tipik (ustav).
Veoma značajno delo epistolarnog žanra je i „Pismo igumanu Spiridonu“, sastavljeno u toku autorovog putovanja u Svetu zemlju.
Talenat vrsnog književnika ostvario je u žitijima: Žitije Sv. Simeona, Službi Svetom Simeonu. Sveti Sava je postavio osnove originalnog srpskog crkvenog pesništva.
Kao kultni svetački lik i istorijska ličnost, neposredno posle smrti, Sv. Sava postaje hagiografska (žitijna) i himnografska inspiracija srpskih pisaca do današnjih dana.
Izložbe knjiga u ovoj knjigohraniteljici, kako su biblioteku nazivali u Savino doba posvećene su njegovom stvaralaštvu i čitavim bibliotekama knjiga što ih Narodna biblioteka Smederevo čuva, a odnose se na život i delo Svetoga Save.
Pred nama je više od 250 serijskih i monografskih publikacija. Na Pozajmnom odeljenju su knjige pod jednim opštim nazivom „Brojanica Svetoga Save“. Knjige Vladike Nikolaja, Vladimira Ćorovića, Slobodana Mileusnića, Dimitrija Bogdanovića, Matije Bećkovića, Vaska Pope, Vojislava Ilića, Slobodana Ristanovića, Đorđa Sladoja…
Na Naučnom odeljenju postavljena je izložba „Života mojega delo“ – stara srpska književnost XII-XV vek.
Ona predstavlja skup svih publikacija, koje se nalaze u fondovima naše Biblioteke, a za temu imaju srpsku srednjovekovnu književnost.
Prvi deo izložbe nazvan Stara srpska književnost predstavlja opšte publikacije, koje imaju za temu nastanak, i uslove pod kojima se razvijala srpska srednjovekovna književnost (Stara srpska književnost, Đ. Trifunović; Razvojni luk stare srpske književnosti, Đ. Radoičić; Stare srpske biografije, Jelka Ređep…). U ovom delu možemo videti i dela, koja su predhodila nemanjićkoj književnosti: Letopis popa Dukljanina i prvu ćirilsku knjigu srpske redakcije, pisanu za zahumskog kneza Miroslava, Nemanjinog brata- Miroslavljevo jevanđelje.
Drugi deo izložbe, predstavlja publikacije, koje sadrže tekstove o Književnosti u doba Nemanjića. Ovaj deo započinje sabranim spisima svetog Save i Simeona Nemanje (Žitija sv. Simeona i Služba sv. Simeona, Karejski, Hilandarski i Studenički tipik…), a nastavlja se delima, među kojima su najzastupljenija žitija, kao osnovni književni žanr toga doba (Stefan Prvovenčani, Domentijan, pop Dragolj i Teodor Gramatik, Teodosije, Danilo Drugi i njegovi nastavljači, Grigorije Camblak). Ovde možemo videti i najvažniji pravni spomenik srednjovekovne Srbije-Zakonik cara Stefana Dušana, kao i publikacije , koje u svom sadržaju imaju dela despota Stefana Lazarevića (Slovo ljubve), monahinje Jefimije (Pokrov za kivot sa Moštima kneza Lazara), Konstantina Filozofa (Život despota Stefana Lazarevića), ili Vladislava Gramatika (Zbornik Vladslava Gramatika). Završni deo izložbe predstavlja knjige, koje sadrže tekstove o biblioteci na dvoru despota Đurđa Brankovića.
Na Dečjem odeljenju su knjige o Svetome Savi posvećene mladima sa poetičnim naslovom – stihom Jovana Jovanovića Zmaja „Duh je njegov zvezda nad našim školama“. Izložene knjige:Sveti Sava književnik i književni junak, Sveti Sava prvi srpski prosvettelj, Venac slave Svetog Save, Pesme i legende o Svetom Savi, Sveti Sava i škola, Putovanje Svetog Save, 50 legendi o Svetom Savi, pravoslavni dečji časopis: Svetosavsko zvonce…
I na kraju u svim seoskim bibliotečkim ograncima postavljene su izložbe knjiga „Sveti Sava u istoriji i tradiciji“.
Izložbe su obogaćene likovnim prikazima, koji ilustruju najvažnije ličnosti ili dela srpske srednjovekovne književnosti, kao i prigodnim katalogom.
Ove izložbe knjiga pomoći će nam da još jednom shvatimo duh i vreme Svetoga Save čiji smo mi sledbenici. Izložbe su otvorene do 30. januara 2012. godine.”
Izvor: Televizija Smederevo
